Een vakantiepuzzel

We komen er niet uit en vragen onze geachte lezers langs deze weg om hulp. Welk woord gebruikte ‘Pietro Pauolo Rubens’ (zijn spelling) precies in een brief op 17 september 1626?

In Paullus hebben we eerder dit jaar in twee delen het spannende verhaal gebracht over prior Michael Ophovius van het Antwerpse predikherenklooster en zijn gewaagde missie naar Heusden in 1623, die hem bijna zijn hoofd kostte. We hebben aangetoond dat zijn vrijlating te danken was aan een Mata Hari van de 17de eeuw, Bertholda van Swieten en dat zijn ‘vrienden’, zoals Pieter Paul Rubens een eerder matige rol vertolkten in het ‘happy end’.

Als compensatie voor zijn ontberingen en waarschijnlijk ook om haar schuldgevoelen wat te temperen, zorgde de infante Isabella er na zijn vrijlating voor dat Ophovius benoemd werd tot bisschop van ’s Hertogenbosch. Dat gebeurde in 1626. Rubens meldde dit aan zijn penvriend Pierre Dupuy in een PS van een Italiaanse brief, op 17 september 1626.

Er zijn veel bronnen die de brief citeren als bewijs voor de hulp die Rubens heeft geboden om de vrijlating van Ophovius te verkrijgen. Wij zien er enkel een bewijs in dat ook Rubens over een gevoel voor humor beschikte. Afhankelijk van de bron scheef Rubens in de laatste zin: ‘De ruil van de strop/ ketenen/ kerker tegen een mijter heeft hem goed gedaan’.

De brieven van Pietro Pauolo aan Dupuy zijn nu gedigitaliseerd en beschikbaar op het platform van BNF Gallica (FR). Het PS in de brief uit 1626 is duidelijk, behalve dat ene woord, dat de ruil tegen een mijter beschrijft. De foto’s tonen het volledige PS en het deel van de zin waar het om gaat.

Wat denkt u van het tweede woord op de detailfoto? Als het ‘strop’ zou zijn, dan staat er ‘cappio’, als het ‘kerker’ zou zijn, dan staat er ‘carcero’ en dan is er nog een soort combinatiewoord ‘strop en kerker’, dan zou het ‘laccio’ zijn. Of is het toch een woord dat iets volledig anders betekent? En heeft dat gekke krulletje onder de vierde letter een betekenis? We komen niet uit.

We zullen u eeuwig dankbaar zijn als u uw ideeën of tips kunt schrijven aan info@sintpaulusantwerpen.be – een mooi geschenk en eeuwige roem zal volgen voor wie ons als eerste een sluitend antwoord kan bezorgen!