Preken

vorige preken

Preek van de week: 9 november 2025 - Didier Croonenberghs o.p.

De pastoor van onze parochie, Didier Croonenberghs o.p. of één van zijn medebroeders houden tijdens de zondagsviering een homilie. Een wekelijkse pastorale handleiding voor de gelovigen op basis van het evangelie. Hieronder vindt u de preek van de voorbije week:

Feest van de kerkwijding Lateraanse basiliek

Worden we tijdens dit feest geconfronteerd met een prachtig oxymoron? Deze stijlfiguur houdt in dat schijnbaar “tegenstrijdige termen” naast elkaar kunnen worden geplaatst en met elkaar in verband kunnen worden gebracht. Een contradictio in terminis.

Om u een beter begrip te verschaffen, wil ik u eerst enkele voorbeelden van oxymorons geven. We kunnen spreken van iets dat “verschrikkelijk goed” is, van een “goede oorlog” of van “vloeibaar gas”, enzovoort. Andere oxymorons zijn ironischer en subtieler. Kwaadsprekers beschouwen een “korte preek” of een “vredesmacht” bijvoorbeeld als oxymorons. Soms vraag ik me af of de Waalse economie geen oxymoron is — maar dat is alleen om u aan het lachen te maken.

Wat heeft deze stijlfiguur te maken met het feest van vandaag, zult u vragen? In werkelijkheid worden we vandaag geconfronteerd met twee schijnbare tegenstrijdigheden.
Ten eerste lijkt de boodschap van Jezus in het evangelie dat we zojuist hebben gehoord, een ernstige tegenstrijdigheid te bevatten. Jezus, de Vredesvorst, wordt boos. “Weg met dit alles!” (Joh 2,14). Hij die later gegeseld zal worden, maakt van touwen een gesel en verdrijft de geldwisselaars uit de tempel! Wat gebeurt er dan? Is er sprake van een ‘heilige woede’? Of gaat het eerder om een schijnbare tegenstrijdigheid?
Als dit ons verbaast, is dat wellicht omdat we vergeten dat we in de eerste plaats mensen zijn — vol spanningen en tegenstrijdigheden — en dat we altijd op zoek zijn naar onze eenheid. Soms moeten we uit de tempel van ons wezen verdrijven wat ons belet om verenigd te zijn, om steeds meer te worden wat onze bestemming is: tabernakels van God op aarde. De heilige Paulus herinnert ons eraan: “Gij weet toch dat gij Gods tempel zijt en dat de Geest van God in u woont?”

Als we dan niet inzien dat mannen en vrouwen naar Gods beeld zijn geschapen —dat zij ware tabernakels van God zijn— is dat wellicht de meest subtiele vorm van ongeloof: dat gebrek aan geloof waardoor men God niet in de mens wil zien. Soms moeten we uit de tempel van ons hart verdrijven wat de mens ontsiert.

Vervolgens lijkt het mij dat we worden geconfronteerd met een tweede tegenstrijdigheid, een tweede oxymoron. De Kerk viert vandaag namelijk het feest van de wijding van de Lateraanse basiliek. Als onze Kerk universeel is, zouden we dan niet eerder de wijding van Sint-Pieter in Rome moeten vieren, zullen sommigen zeggen, en niet die van een bepaalde kerk?

Toen ik nog jong was —in de tijd dat Anton in korte broek naar de kleuterschool ging— en ik voor het eerst alleen Rome bezocht, was de allereerste kerk die ik binnenging niet de Sint-Pietersbasiliek, maar de Sint-Jan van Lateranen! Destijds begreep ik niet dat ik de juiste volgorde voor mijn bezoek had gekozen. De Pauselijke Aartsbasiliek van Sint-Jan van Lateranen – de officiële naam – is immers in de eerste plaats de kathedraal van de paus als bisschop van Rome.

Wat betekent dat? Achter de schijnbare spanning tussen het universele en het specifieke gaat een deel van het mysterie van de Kerk schuil: voordat zij universeel is, is onze Kerk heel concreet, belichaamd in een bepaalde plaats. Dat is het mysterie van de incarnatie, dat ook het mysterie van onze Kerk is. Onze Kerk moet altijd op een bepaalde plaats belichaamd worden en is dus kwetsbaar, bijzonder. Door te veel universaliteit na te streven, slaagt de kerk er niet in om iedereen aan te spreken en wordt zij uniform. Onze Kerk is bijzonder, maar juist door echt menselijk, lokaal en kwetsbaar te zijn, kan zij werkelijk universeel worden — betekenisvol en sterk in haar kwetsbaarheid. De Kerk is vaak op zoek naar eenheid ondanks de waarheid, en wij zijn vaak persoonlijk op zoek naar de waarheid ondanks de eenheid.

Laten we dan onze persoonlijke tegenstrijdigheden gewoon accepteren. Laten we niet proberen te leven ondanks onze verschillen, maar juist door deze verschillen. Laten we in ons gezin of in onze gemeenschap onze spanningen niet te snel ontkennen, maar ze gebruiken om vooruit te komen. En als we dat echt kunnen doen, als het mogelijk is om de universele dimensie van de mens, de specifieke dimensie van onze Kerk en de individuele dimensie van ons wezen samen te brengen, dan is dat misschien gewoon omdat Jezus alle contradicties van de wereld in zichzelf transformeert. Hij is de “samenloop van tegenstellingen”, volgens de mooie uitdrukking van Nicolaas van Cusa.

Door Jezus wordt de mens goddelijk, krijgt het lijden kracht, en wordt de eeuwigheid met de geschiedenis verbonden. In Jezus kunnen bepaalde vormen van woede heilig worden. In Hem wordt het universele bijzonder, de Almachtige kwetsbaar. Voor Hem zijn zowel de nacht als de dag licht, want alleen God kan, zonder zichzelf tegen te spreken, oxymorons scheppen — dat wil zeggen de spanningen van onze wereld in zich verenigen en verzachten. Amen.

vorige preken

alle preken van 2021 (vanaf 20 juni)

alle preken van 2022

alle preken van 2023

alle preken van 2024

preek van 5 januari 2025, Justin Adriko

preek van 12 januari 2025, Didier Croonenberghs

preek van 19 januari 2025, Anton Milh

preek van 26 januari 2025, Didier Croonenberghs

preek van 9 februari 2025, Kiran Joy

preek van 16 februari 2025, Didier Croonenberghs

preek van 23 februari 2025, Francis Akkara